SYNDROM „SUPERMENADŻERKI”

Współczesna kobieta często funkcjonuje jak dyrektor wielozadaniowego start-upu: jedną ręką zamyka kwartalny raport, drugą odrabia z dzieckiem matematykę, w międzyczasie umawia wizytę u lekarza dla rodziców i układa w głowie jadłospis na jutro. Ta nieustanna żonglerka rolami – pracowniczki, opiekunki, partnerki, księgowej domowego budżetu – sprawia, że strefa domowa zamiast wytchnienia często generuje wyższe stężenie kortyzolu niż biuro, co potwierdziły pomiary Penn State (kobiety deklarowały mniejszy stres w pracy niż w domu)(1). Nie dziwi więc, że w polskim badaniu z 2024 r. aż 70 % respondentów przyznało, iż poziom stresu wzrósł u nich w ciągu ostatnich dwóch lat, a co trzecia osoba odczuwa go codziennie (2). Presja długotrwałego „bycia online” znajduje także odzwierciedlenie w badaniach laboratoryjnych: multitasking i przerywanie pracy podnoszą tętno oraz wyrzuty adrenaliny szybciej niż pojedyncze, wyraźnie zakończone zadania

Gdy dziecko krzyczy z pokoju, telefon służbowy wibruje, a na kuchence kipieje zupa, mózg interpretuje te jednoczesne bodźce jak zagrożenie. W ułamku sekund podwzgórze wysyła sygnał uwalniający kortykotropinę (CRF) do przysadki, ta wypuszcza hormon adrenokortykotropowy ACTH, a nadnercza zalewają krew kortyzolem i adrenaliną. Jednorazowy wyrzut to sprytne turbo: więcej glukozy w mięśniach, szybszy refleks, ostrzejszy wzrok. Problem zaczyna się, gdy taki „tryb alarmowy” trwa nie dni, lecz tygodnie.

Choć krótkotrwały stres może pełnić funkcję adaptacyjną i wspierać mechanizmy obronne organizmu (3), jego przewlekła forma wywiera negatywny wpływ na zdrowie. Długotrwałe napięcie psychiczne prowadzi do szeregu niekorzystnych reakcji fizjologicznych, takich jak nadciśnienie, osłabienie odporności, rozwój stanów zapalnych oraz zaburzenia gospodarki węglowodanowej, w tym cukrzyca (4). Wsparcie psychiczne i odpowiedni styl życia mogą odegrać tu kluczową rolę.

• Mózg – receptory dopaminowe stają się mniej wrażliwe, więc trudniej o motywację i radość.
• Hormony płciowe – pod wpływem stresu organizm może szybciej przekształcać testosteron w estrogen, co zmniejsza ilość hormonów wspierających libido.
• Układ odpornościowy – hamuje produkcję cytokin przeciwzapalnych i sprzyja stanom zapalnym naczyń.

Paradoksalnie to właśnie po pracy kortyzol często rośnie najbardziej: planowanie posiłków, logistyka zajęć dzieci i „niewidzialna” praca emocjonalna potrafią przeciążyć oś HPA bardziej niż firmowe deadline’y. Pomiar ślinowego kortyzolu w badaniu Penn State wykazał, że kobiety czuły się fizjologicznie spokojniejsze w biurze niż w domu – różnica wynikała z braku jasnego podziału obowiązków i ciągłej gotowości do reagowania (5).

Stres przewlekły to efekt nie prędkości życia, lecz braku przerw i poczucia nagrody. Wyraźne granice między rolami, zamykanie zadań krótkim rytuałem „done” i sprawiedelny podział domowych obowiązków to najprostszy sposób, by wyhamować kaskadę CRF → ACTH → kortyzol, zanim odbije się na śnie i libido.

1. Segmentuj role
   Wyznacz jasne granice między życiem zawodowym a prywatnym – np. nieodpisywanie na służbowe wiadomości po godzinie 20:00. Taka higiena informacyjna resetuje układ nerwowy i zatrzymuje nadmierne wydzielanie hormonów stresu.
2. Zamykaj zadania pętlą „done”
   Nawet drobny gest zakończenia działania – np. odznaczenie w plannerze, chwila rozciągania czy głębokie oddechy – wysyła do mózgu sygnał bezpieczeństwa. Dzięki temu poziom napięcia szybciej się obniża.
3. Model: nagroda – odpoczynek
   Po każdej wykonanej czynności (np. sprzątaniu, telefonie służbowym) zaplanuj drobną przyjemność – herbatę, ulubioną piosenkę, chwilę na świeżym powietrzu. Taki mikro-zastrzyk dopaminy działa jak bufor, który zapobiega kumulowaniu się stresu.
4. Współdziel obowiązki
   Poczucie nierównowagi w wysiłku i nagrodzie nasila reakcję stresową. Renegocjacja podziału obowiązków w domu czy pracy nie tylko odciąża fizycznie, ale realnie obniża poziom kortyzolu i przywraca przestrzeń na regenerację.
5. Ogranicz ekspozycję na stresory
   Minimalizuj kontakt z nadmiarem informacji, hałasem, negatywnymi bodźcami. Wyciszenie otoczenia sprzyja regeneracji układu nerwowego i poprawia odporność psychiczną.
6. Zadbaj o zdrowy sen
   Sen to kluczowy filar zdrowia psychicznego. Regularny rytm snu, wieczorne wyciszenie i naturalne wsparcie, np. ekstrakty z lawendy, szafranu czy melatonina, pomagają w głębokim odpoczynku i odbudowie wewnętrznych zasobów.
7. Uprawiaj aktywność fizyczną
   Ruch to naturalny sposób na rozładowanie napięcia. Regularna aktywność fizyczna obniża poziom kortyzolu, zwiększa endorfiny i poprawia nastrój, wzmacniając jednocześnie odporność i kondycję organizmu.
8. Zadbaj o dietę
   Zbilansowana dieta bogata w magnez, witaminy z grupy B, kwasy omega-3 i przeciwutleniacze wspiera zdrowie układu nerwowego i równowagę hormonalną. Dodatkowo warto włączyć do codzienności adaptogeny i ekstrakty roślinne, które naturalnie wspomagają organizm w stresie – takie jak różeniec górski, ashwagandha czy kozłek lekarski.

Ekstrakty roślinne stanowią naturalne i skuteczne wsparcie w codziennym radzeniu sobie ze stresem. W odpowiednio dobranych dawkach działają łagodnie, nie powodując uczucia otępienia ani wyłączenia. Ich delikatny wpływ na układ nerwowy pozwala zachować równowagę emocjonalną i wspiera adaptację organizmu w wymagających sytuacjach. Fitoterapia coraz częściej staje się częścią holistycznego podejścia do zdrowia psychicznego. Poniżej przedstawiamy wybrane rośliny o udokumentowanym działaniu wspomagającym redukcję stresu..

Ekstrakt z kwiatów lawendy (Lavandula angustifolia) – od wieków ceniony za swoje właściwości kojące i relaksujące. Współczesne badania potwierdzają jego działanie uspokajające, przeciwlękowe i wspomagające sen. Lawenda pomaga w odzyskaniu spokoju wewnętrznego w momentach napięcia, redukuje objawy stresu i poprawia jakość nocnego wypoczynku (6).

Ekstrakt z korzenia różeńca górskiego (Rhodiola rosea) – to jeden z najlepiej przebadanych adaptogenów roślinnych, standaryzowany na zawartość rozawin, salidrozydu i polifenoli, które wspierają odporność psychiczną i fizyczną. Różeniec poprawia tolerancję na stres, skraca czas powrotu do równowagi emocjonalnej, wspiera funkcje poznawcze oraz wzmacnia odporność organizmu dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym (7).

Ekstrakt z korzenia ashwagandhy (Withania somnifera) – roślina o wielokierunkowym działaniu, od wieków wykorzystywana w ajurwedzie. Pomaga w obniżeniu poziomu lęku, poprawia odporność na stres oraz wspiera ogólne samopoczucie. Wspomaga także koncentrację i zdolność adaptacji organizmu w trudnych warunkach (8).

Ekstrakt z szyszek chmielu (Humulus lupulus) – znany z działania uspokajającego i nasennego. Redukuje napięcie nerwowe, wspiera stan wyciszenia i ułatwia zasypianie, co czyni go cennym składnikiem w walce z bezsennością wywołaną stresem (9).

Ekstrakt z owoców głogu (Crataegus oxyacantha) – wpływa korzystnie na samopoczucie psychiczne, wspiera proces relaksacji i pomaga w osiągnięciu stanu odprężenia. Poprawia również krążenie krwi i dotlenienie organizmu, co wspiera witalność w stanach przeciążenia psychicznego (10).

Ekstrakt kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis) – ceniony za łagodne działanie uspokajające bez uczucia otępienia. Pomaga w redukcji rozdrażnienia, wspiera wyciszenie i lepszy sen, zwłaszcza w stanach przewlekłego napięcia nerwowego. Dodatkowo wykazuje działanie antydepresyjne i stabilizujące nastrój, co może wynikać z interakcji z neurotransmiterami noradrenergicznymi i dopaminergicznymi, szczególnie serotoniną i GABA (11).

Ekstrakt z kwiatów męczennicy cielistej (Passiflora incarnata) – skutecznie wzmacnia odporność organizmu na stres, zmniejsza napięcie emocjonalne i poprawia ogólne samopoczucie. Jej działanie wspiera zarówno sferę emocjonalną, jak i fizjologiczną odpowiedź organizmu na stres (12).

Lawenda i Różeniec na STRES od Herbal Monasterium to starannie opracowana, wieloskładnikowa formuła oparta na siedmiu wyselekcjonowanych ekstraktach roślinnych, które wspólnie wspierają organizm w zachowaniu równowagi emocjonalnej, komfortu psychicznego i dobrego samopoczucia w sytuacjach codziennego napięcia. Zastosowane surowce – w tym lawenda, różeniec górski, ashwagandha, chmiel, głóg, waleriana i męczennica – to rośliny dobrze znane w tradycyjnej fitoterapii. Ich właściwości są szeroko opisywane w literaturze zielarskiej oraz badaniach naukowych. Składniki zostały dobrane tak, aby komplementarnie wspierać naturalne mechanizmy adaptacyjne organizmu, sprzyjać relaksacji i koncentracji, nie wpływając przy tym negatywnie na codzienną aktywność.

Jak każdy produkt marki Herbal Monasterium, suplement wyróżnia się wysoką jakością surowców oraz standaryzacją ekstraktów, co zapewnia stały poziom substancji aktywnych i powtarzalność działania. To naturalne wsparcie dla osób, które chcą zadbać o wewnętrzną równowagę i dobre samopoczucie każdego dnia.

Informacje podane na tej stronie służą wyłącznie celom edukacyjno-informacyjnym i nie powinny być użyte do diagnozowania lub leczenia jakiejkolwiek choroby czy schorzenia. W przypadku konieczności diagnozy lub leczenia należy skonsultować się z lekarzem.

Bibliografia:
1. Adrianne Frech and Sarah Damaske. 2012. “The Relationships between Mothers’ Work Pathways and Physical and Mental Health.” Journal of Health and Social Behavior53(4):396–412.
2. https://pap-mediaroom.pl/polityka-i-spoleczenstwo/polacy-i-stres-czy-umiemy-sobie-z-nim-radzic#downloadMaterialBlock
3. Davenport MD, Tiefenbacher S, Lutz CK, Novak MA, Meyer JS. Analysis of endogenous cortisol concentrations in the hair of rhesus macaques. Gen and Comp Endocrinol. 2006;147: 255–261. pmid:16483573
4. McEwan B. Allostasis and allostatic load: Implications for neuropsychopharmacology. Neuropsychopharmacol 2000;22(2): 108–124. pmid:10655030
5. https://www.pbs.org/newshour/health/home-life-may-stressful-office-study-finds?utm_source=chatgpt.com
6. Linck, Viviane de Moura, et al. „Effects of inhaled Linalool in anxiety, social interaction and aggressive behavior in mice.” Phytomedicine 17.8-9 (2010): 679-683.
7. Pu, Wei-ling, et al. „Anti-inflammatory effects of Rhodiola rosea L.: A review.” Biomedicine & Pharmacotherapy 121 (2020): 109552.
8. Agnieszka Tajer. Rhodiola rosea L. jako przykład rośliny adaptogennej. Annales Academiae Medicae Silesiensis,str.77-82.
9. Kyrou, Ioannis, et al. „Effects of a hops (Humulus lupulus L.) dry extract supplement on self-reported depression, anxiety and stress levels in apparently healthy young adults: a randomized, placebo-controlled, double-blind, crossover pilot study.” Hormones 16.2 (2017): 171-180.
10. Ibrahim, Samah El-Metally a ; Al-Saeed, Hanan F. b ; AF, Yousuf ,. Możliwe łagodzące działanie głogu na niektóre zmiany wywołane stresem zimna u szczurów. Al-Azhar Assiut Medical Journal 19(1): s. 73–79, styczeń – marzec 2021 r. | DOI: 10.4103/AZMJ.AZMJ_150_19
11. Tammadon MR, Nobahar M, Hydarinia-Naieni Z, Ebrahimian A, Ghorbani R, Vafaei AA. The Effects of Valerian on Sleep Quality, Depression, and State Anxiety in Hemodialysis Patients: A Randomized, Double-blind, Crossover Clinical Trial. Oman Med J. 2021 Mar 31;36(2):e255. doi: 10.5001/omj.2021.56. PMID: 33936782; PMCID: PMC8077445.
12. Jawna‐Zboińska, Katarzyna, et al. „Passiflora incarnata L. improves spatial memory, reduces stress, and affects neurotransmission in rats.” Phytotherapy Research 30.5 (2016): 781-789.